భారతీయ జానపద నృత్యాలు

కళా పిపాస గల మానవునికి ప్రకృతిలోని ప్రతిదృశ్యమూ సౌందర్యమయంగా, ప్రతి శబ్దమూ సంగీతమయంగా గోచరిస్తుంది. పక్షుల కిలకిలా రవాలు, ఆలమందల అంబారవాలు, జలపాతాల గంభీరనాదాలు, సెలయేళ్ల నీళ్ళ చిరుసవ్వళ్ళు, పడుచుపిల్లల కాలియందెల చప్పుళ్ళు అతన్ని పరవశింపచేస్తాయి. చుంయ్ చుంయ్మని పితికేపాలల్లో, రంయ్ రంయ్ మని వడికే రాటంలో, రోకటిపోటులో, రంపపు కోతలో, సమ్మెట దెబ్బలో అద్భుత 'లయ' విన్యాసాన్ని దర్శించి ముగ్ధుడవుతాడు. 'లయ' అతన్ని పురిగొల్పుతుంది. వార్షుక మేఘాన్ని గాంచిన నెమలిలా వెర్రి ఆనందంలో పరవశించి నర్తిస్తాడు.

స్వచ్ఛమైన, ఆదర్శవంతమైన లలితసంగీతం అంటే ఏమిటో, నేపథ్య సంగీతం ఎలా వుండాలో నేర్చుకోవలసి వున్న మన సంగీత దర్శకులంతా తప్పక పదేసి సార్లు చూడదగ్గ చిత్రం 'అనూరాధ'. కేవలం కథా ప్రధానం కాకుండా, ఒకే ఒక సెంటిమెంటును తీసుకొని దాన్ని సినిమాగా మలచటం ఎలాగో తెలుసుకోవాలంటే మనదర్శకులు కూడా ఈ చిత్రాన్ని చూడడం చాలా అవసరం.

ప్రయోజనాత్మకం అనే పేరుతో వినోదాత్మకమైన చిత్రాలు నిర్మించటం దేవానంద్ కు అలవాటు. హత్యలు ఖూనీలు చూసి చూసి విసుగెత్తిన జనానికి విశ్రాంతి నివ్వాలని ఆయన సంకల్పం. 'కాలా బజార్'లో ఆశించినంత హాయి ఉంది.

కథ విషయం అటుంచి సాంకేతికంగా 'కాలా బజార్' చాలా ఉన్నతమైన స్థాయిలో ఉన్నది.

విజ్ఞానం మాట ఎలా ఉన్నా, చిత్రం చూసిన కాసేపూ పుష్కలంగా వినోదం లభిస్తే, మనస్సులోని అశాంతిని దులిపేసి నిర్మలంగా ఉంచగలిగితే, తాత్కాలికంగానైనా వేసవికాలంలో కూల్ డ్రింక్ తాగినంత హాయిగా ఉంచగలిగితే, ఆ చిత్రం సినిమాల ఆదర్శంలో సగం సాధించినట్లే. డబ్బులు పెట్టుకుని చూసిన వాళ్ళు విసుక్కోరు. పండితులూ తిట్టరు. విజ్ఞానం లేకపోగా, సినిమా చూస్తున్నంత సేపూ సస్పెన్సుతో హై రానపడి, ఇంటికి వచ్చిన తరువాత బఫూను వెకిలిచేష్టలూ, పిస్తోలు పుచ్చుకుని బెదిరించే గగ్గుల మొహం విలనూ సస్పెన్సు మ్వూజిక్కు కలలోకి వచ్చాయంటే ఉభయ భ్రష్టత్వం సిద్ధిస్తుంది.

వెనక ఇంగ్లీషులో వచ్చిన ''బ్లోజమ్స్ ఇన్ ది డస్ట్'' చిత్రానికీ, బి.ఆర్. ఫిలింస్ వారి ''ధూల్ కా ఫూల్'' (ధూళిలో పూలు) చిత్రానికీ పేరులోనూ, కథావస్తువులోనూ మాత్రమే పోలికలున్నాయి. ప్రయోజనాత్మకమైన వస్తువును స్వీకరించాలనే విషయంలో ముఖ్ రామ్ శర్మ, బి.ఆర్. ఛోప్రా ఉభయులకూ కూడా శరత్ కున్నంత చిత్తశుద్ధి ఉంది. వారిద్దరూ ఉమ్మడిగా ఇంతవరకూ చిత్రించిన చిత్రాలన్నీ ఈ విషయాన్నే చాటుతున్నాయి. వారి లక్ష్యం 'సాధన' చిత్రంలో పరిపూర్ణంగా సిద్ధించింది. ఆ చిత్రాన్ని చూసి కొండంత ఆశతో రాకపోతే ఈ చిత్రం నిరుత్సాహపరచదు. చిత్త శుద్ధి ఉన్నంత మాత్రాన అందరూ 'సాధన' అంత గొప్ప చిత్రం నిర్మించలేరు. ఈ చిత్రానికి దర్శకుడు బి.ఆర్. ఛోప్రా కాదు, యశ్ ఛోప్రా.

సంగీతం, నృత్యం, హాస్యం, ఉత్కంఠ, ప్రేమ, వియోగం అన్నీ తగుపాళ్లలో చక్కగా మేళవించి పండిత పామర జనాలందరి హృదయాలను అలరించగల గొప్ప చిత్రం నయా సంసార్ వారి 'చార్ దిల్ చార్ రాహే'. చెత్త చిత్రాలను చూసి చూసి బూజుపేరుకున్న హృదయాలను చిగురింపచేయగల చిత్రం యిది. చిత్రం అంతటా స్వచ్ఛమైన, స్వతంత్రమైన, సరిక్రొత్త వాతావరణం, సగటు సినిమాల అవధులను అతిక్రమించి, బాక్సాఫీసు సూత్రాలనబడే బంధనాలను త్రెంచుకుని హాయిగా స్వేచ్ఛగా విహంగంలా విహరించిన మనోజ్ఞమైన ఇతివృత్తం, కరుణరసభరితమైన ఉత్కంఠతను పోషించే గొప్ప కథ, అంతకంటే అద్భుతమైన కథనం.

చలనచిత్ర కావ్య జగత్తులో శాంతారాంను కాళిదాసుగా వర్ణించవచ్చు. 30 సంవత్సరాల చలనచిత్ర చరిత్రలో కావ్యగౌరవం అందుకున్నవి బహుకొద్ది. వాటిలో రాజకమల్ కళామందిర్ సమర్పించిన ఒక్కొక్క చిత్రం ఒక్కొక్క మధుర కావ్యం. శాంతారాం నిర్మించిన ప్రతి చిత్రం, ప్రేక్షకుల ఆరాధనలందుకొని, వారి హృదయాల్లో శాశ్వత స్థానాన్ని సంపాదించుకుంది.